عقب‌نشینی متقاضیان مسکن ملی

آمارها از مشارکت ضعیف متقاضیان مسکن ملی در پرداخت آورده اولیه حکایت دارد؛ به‌گونه‌ای که تاکنون از مجموع ۴۰۰هزار واحد مسکن ملی، فقط پرونده مشارکت در ساخت ۱۱۳هزار واحد با واریز آورده اولیه متقاضیان به سرانجام رسیده است.

به‌گزارش اقتصادکشور به نقل از همشهری، آمارها از مشارکت 28.3درصدی متقاضیان مسکن ملی در واریز وجه اولیه این طرح حکایت دارد. تنگدستی، بخش قابل‌توجه متقاضیان مسکن ملی که گویی براساس تجربه مسکن یارانه‌ای مهر پای‌کار آمده‌اند از یک‌سو و نامشخص بودن هزینه ساخت و تکمیل این پروژه‌ها از سوی دیگر 2 عامل جدی در ریزش مشتریان مسکن ملی بوده است.

مسکن طبقه متوسط
طرح مسکن ملی، با هدف ساخت 400هزار واحد مسکونی به‌صورت مشارکت میان دولت و مردم، بزرگ‌ترین طرح مسکنی دولت تدبیر و امید است که تلاش می‌کند با حذف قیمت زمین از هزینه اولیه ساخت، شرایط را برای خانه‌دار شدن طبقه متوسط فراهم آورد. این طرح از شهریور98 و با حضور رئیس‌جمهوری آغاز شد و اول آبان امسال نیز 11هزارو560واحد از آن با دستور حسن روحانی افتتاح شده است. این طرح گرچه از منظر ارائه زمین دولتی، شباهت‌هایی با مسکن مهر دارد، اما برخلاف مسکن مهر که هزینه ساخت آن غیرمنعطف و بر یارانه دولت و خط اعتباری بانک مسکن پایه‌گذاری شده بود، در مسکن ملی هزینه ساخت با اتکا به آورده سهم متقاضی و پرداخت حدود 100میلیون تومان تسهیلات بانکی با نرخ بهره 18درصد تسویه می‌شود که طبیعتا قیمت ساخت را بیشتر و واقعی‌تر خواهد کرد. فعلا ثبت‌نام مرحله اول این طرح به پایان رسیده و متقاضیان واجد شرایط باید برای بارگذاری مدارک خود به سامانه اقدام ملی مسکن به آدرس tem.mrud.ir مراجعه کرده، ضمن بارگذاری مدارک، نسبت به افتتاح حساب نزد بانک عامل مسکن اقدام کنند. پیش ‌از این مهلت بارگذاری مدارک و افتتاح حساب پایان شهریور اعلام شده بود؛ اما مشارکت پایین متقاضیان باعث شد این زمان یک‌بار تا پایان مهرماه و بار دیگر تا پایان آذر تمدید شود.

پایان باز برای هزینه‌ها
در پایان سال قبل که مقدمات معرفی پرو‌ژه‌های مسکن ملی در حال انجام بود، محمود محمودزاده، معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی، متوسط هزینه برآورد شده برای ساخت هر مترمربع زیربنا را براساس هزینه‌های آن زمان حدود 2.5میلیون تومان اعلام کرد. در ادامه، قیمت برآوردی ساخت هر متر زیربنای مسکن ملی براساس داده‌های فصل تابستان معادل 2.7میلیون تومان اعلام شد. با توجه به تداوم رشد تورم نهاده‌های ساختمانی و اثرگذاری قیمت‌های بازار آزاد بر هزینه ساخت مسکن ملی، احتمال افزایش هزینه برآوردی وجود دارد؛ ازاین‌رو در کنار متقاضیانی که به هر دلیلی از تأمین آورده اولیه ناتوان بوده‌اند یا رغبتی برای این کار نداشته‌اند، بخشی از متقاضیان مسکن ملی که توان تأمین آورده اولیه را داشته‌اند نیز با توجه به پایان باز هزینه‌های مسکن ملی و احتمالی ناتوانی در تأمین آورده‌های بعدی، برای مشارکت در طرح دچار تردید شده‌اند. به این هزینه‌ها، باید هزینه 3.5 تا 4میلیون تومانی برآورد شده برای هر مترمربع از زمین اختصاص یافته به مسکن ملی نیز مدنظر قرار بگیرد که قرار است متقاضیان طی اقساط 10ساله آن را تسویه کنند. با این تفاصیل، کف هزینه ساخت یک آپارتمان 100متری مسکن ملی به 270میلیون تومان می‌رسد که درصورت تخصیص تسهیلات 100میلیون تومانی به آن، متقاضی باید 170میلیون نیز به‌عنوان آورده تزریق کند. با احتساب قدرالسهم زمین حدود 20مترمربعی برای این آپارتمان، هزینه زمین آن نیز به 70 تا 80میلیون تومان می‌رسد که تا 10سال بعد از تحویل آپارتمان باید به‌صورت اقساط پرداخت شود.
ن مهر است؟
ریزش مشتریان مسکن ملی
فعلا آن دسته از متقاضیانی که تا 15آذر از طریق پیام فراخوان شده‌اند تا پایان آذر برای بارگذاری مدارک و افتتاح حساب مسکن ملی فرصت دارند و احتمال تغییر در آمارهای مربوط به استقبال از این طرح وجود دارد؛ اما تا اینجای کار آمارها از مشارکت بسیار پایین متقاضیان در افتتاح حساب و پرداخت آورده اولیه حکایت دارد. طبق اعلام محمود شایان، مدیرعامل بانک مسکن تا دیروز (18آذر) تعداد ۱۶۵هزارو۲۵۴نفر در طرح اقدام ملی مسکن افتتاح حساب کرده‌اند که از این تعداد ۱۱۳هزارو۲۹۹ متقاضی واریز وجوه اولیه را انجام داده‌اند. به‌عبارت‌دیگر؛ فعلا 41.3درصد از کل متقاضیان افتتاح حساب کرده‌اند و 28.3درصد از کل متقاضیان نیز توانسته‌اند آورده اولیه را در حساب کارسازی کنند.

استقبال خواستگاران مسکن ملی در استان تهران، وضعیت متفاوتی نسبت به سایر نقاط کشور دارد؛ به‌گونه‌ای که طبق اعلام خلیل محبت‌خواه، مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران، از مجموع ۷۳هزار نفر تهرانی که در طرح اقدام ملی مسکن ثبت‌نام کرده‌اند، فقط 11هزار و500نفر معادل 15.7درصد از کل متقاضیان واجد شرایط بوده‌اند که از این میزان حدود ۵ هزار نفر معادل 43.5درصد از کل متقاضیان واجد شرایط، آورده خود را به‌صورت کامل واریز کرده‌اند.

تولید مسکن ملی روی دور کند
آنگونه که از اظهارات مدیرعامل بانک مسکن برمی‌آید، تاکنون ‌بیش از ۴۴۰۰میلیارد تومان وجوه اولیه اجرای طرح توسط متقاضیان واریز شده که از این میزان فقط ۲۱۶میلیارد و۵۰۰میلیون تومان به پروژه‌های طرح اقدام ملی مسکن پرداخت شده است. شایان در گفت‌وگو با پایگاه خبری وزارت راه، تعداد پروژه‌های معرفی شده جهت دریافت تسهیلات را نیز ۱۵۲پروژه مشتمل بر ۱۱هزارو۴۴۷واحد برشمرده است که در مقایسه با 400هزار واحد مسکونی طرح مسکن ملی رقم دندان‌گیری نیست. مدیرعامل بانک مسکن تعداد پروژه‌های معرفی شده طرح اقدام ملی مسکن به دفترخانه برای انعقاد قرارداد را ۱۷ پروژه مشتمل بر 2هزارو526واحد اعلام کرده است. ضمن اینکه تاکنون ۱۹پروژه مشتمل بر 2هزارو531واحد نیز موفق به انعقاد قرارداد شده‌اند که مجموع مبلغ قرارداد آنها بیش از ۲۵۳میلیارد تومان تخمین زده می‌شود. به‌گفته شایان، تاکنون 17میلیارد و240میلیون تومان نیز از محل تسهیلات مسکن ملی به پروژه‌های این طرح پرداخت شده است.