دریافت وثایق لازم الاجرا بیانگر آینده نگری و کاهش ریسک در بانک ایران زمین است و مهر شفافیت و سلامت بر پیشانی این بانک رده است.
به گزارش اخبار ویژه به نقل از پول نیوز، نظام بانکی در معرض جدی‌ترین تهدیدها، توهین ها، تهمت‌ها و… قرار دارد. نظام بانکی به نظام ربوی متهم است، زیرا تمامی مردم در هر جایگاه حقیقی و حقوقی، چشم طمع به دریافت تسهیلات بانکی دارند، اما بر این مهم اصرار دارند که پول را بگیرند بدون آنکه وثیقه‌ای بدهند، پرداخت بهره حتی در اندازه کارمزد نیز با انتقاد رو به رو می‌شود، محلی برای تامین هزینه‌های جاری بانک تعریف نمی‌شود و بسیاری موارد دیگر که با تعاملات بانکی هیچ سنخیتی ندارد.
بحران وثیقه
مهمترین مساله‌ای که هنگام دریافت یا واگذاری تسهیلات مطرح می‌شود، وثیقه است. از یک سو متقاضیان دریافت تسهیلات وثیقه لازم را برای گرفتن تسهیلات ندارند و از سوی دیگر بانکها مکلف هستند به اندازه و شرایطی وثیقه دریافت کنند که در صورت ناتوانی تسهیلات گیرنده در پرداخت اقساط، بتوانند این وثیقه‌ها را به جریان بیندازند تا بتوانند اصل و سود تسهیلات خود را نقد کنند. این مساله باعث شده تا وثیقه به چالشی جدی تبدیل شود، نکته مهمی که گرفتن تسهیلات را با چالش رو به رو می‌کند.
مشکلات وثیقه
اگرچه قوانین بسیاری برای نظام بانکی تعریف می‌شود، اما مکانیزم مشخص و کارآمدی برای وصول اجرای وثایق اخذ شده از سوی بانکها وجود ندارد. از سوی دیگر شاهد قوانین متعدد و متعارضی هستیم که باعث سواستفاده فرصت طلبان می‌شود. همچنین زیرساخت‌های حقوقی لازم برای اعتبارسنجی از مشتریان بانکی وجود ندارد که باعث چالش بین بانک و مشتری می‌شود. این موارد باعث می‌شود بانکها در وصول مطالبات معوق با چالش رو به رو شوند.
وثیقه‌های ناکارآمد
چالش جدی که امروزه با آن رو به رو هستیم، وثیقه‌هایی است که معادل تسهیلات پرداختی نمی‌شود. بانکها در بسیاری از موارد وثیقه‌هایی دریافت کرده اند که با وجود گذشت سال‌ها و رشد تورم، این وثیقه‌ها نتوانسته اثر لازم را داشته باشد و این ا مر باعث شده تا تسهیلات گیرندگان بسیاری از کشور خارج شوند و دست بانک به تسهیلات گیرنده نرسد. این تسهیلات بر زمین مانده باعث شده تا آبروی نظام بانکی برود و نگرانی از زدوبند بین کارشناسان بانک و مشتریان به اوج برد.
معاملات سالم در نقش وثیقه
تسهیلات جذاب‌ترین قسمت رابطه بانکها با مشتریان است. اگر مشتریان با یک بانک همکاری می‌کنند و معاملات مالی خود را در یک بانک محدود می‌کنند، برای زمانی است که نیاز به نقدینگی کلانی دارند و انتظار دارند بانک در این زمینه دستشان را بگیرد. اما وثیقه به چالش جدی تبدیل می‌شود و رابطه مشتری و بانک را تیره می‌کند. البته مشتریان انتطار دارند گردش مالی، سلامت عملکرد مالی، انجام تعهدات و بسیاری موارد دیگر به عنوان وثیقه پذیرفته شود که این هم پاسخگو نیست و بانک در بسیاری از موارد بر دریافت وثیقه تاکید دارد.
بانک‌های زیانده
امروزه بسیاری از بانکها بدلیل پرداخت تسهیلات بدون وثیقه و افزایش مطالبات بر زمین مانده، در آستانه بحران و حتی ورشکستگی قرار دارند. آمار‌های بانک مرکزی حکایت از آن دارد که بانک‌های بسیاری از ناترازی رنج می‌برند و اگر بانک مرکزی بخواهد با جدیت بیشتری به مساله ورود کند، باید امتیاز بسیاری از بانکها را لغو کند. آمار‌ها حکایت از آن دارد که مطالبات بسیاری از بانکها، عملکرد آن‌ها را زیر سوال برده و باعث شده نزد مردم از امتیاز کمتری برخوردار شوند.
نقش آفرینی وثیقه
وثیقه، گرو، گروگان، رهن، رهینه، تامین، تضمین و ضمان تفاوت‌ها و اختلافات جزیی از نظر قانون دارند، اما همه این موارد به طلبکار اطمینان می‌دهد که با استفاده از این اهرم، در موعد مقرر می‌توانند طلب خود را از بدهکار دریافت کنند. هر شخص حقیقی یا حقوقی وام دهنده، نگران ناتوانی بدهکار در انجام تعهد در موعد مقرر است، مساله‌ای که باعث زیر سوال رفتن اصل سرمایه و سود می‌شود، شرایطی که توجیه خوبی برای گرفتن وثیقه کافی و معقول است.
لزوم حمایت قانونی از وثیقه
قالب و چارچوب قانونی اخذ وثیقه هر چقدر که محکم و متقن باشد، بدون وجود نظام منسجم و قابل‌اتکایی برای اجرای وثیقه، مفید نخواهد بود. در حقیقت وثیقه برای این اخذ می‌شود که در صورت امتناع تسهیلات گیرنده از بازپرداخت اقساط تسهیلات، بانک بتواند مطالبات خود را با تملک یا فروش وثیقه وصول کند. قانونگذار در این راستا وظیفه دارد چارچوبی را فراهم کند که طلبکار با استفاده از آن بتواند با کمترین هزینه و بیشترین سرعت مطالبات خود را وصول کند. با این حال نگاهی به نظام حقوقی راجع به اجرای وثایق در ایران نشان می‌دهد که قانونگذار در ایجاد چنین چارچوبی موفق نبوده است.
طلب‌های کلان
مهمترین مساله‌ای که باعث بوجود آمدن مطالبات کلان بانک می‌شود، نداشتن وثیقه‌ای است که در صورت بدقولی بانک بتوان آن را مصادره کرد، اما این مساله نیز راهکار دارد و اگر بانک بتواند هنگام پرداخت تسهیلات، نگاه سالم و محکمی به قرارداد تسهیلاتی داشته باشد، حتی برای طلب‌های کلان نیز می‌توان راهکار اندیشید.
تسهیلات بدون تعارف
در شرایطی که بسیاری از بانکها با چالش رو به رو هستند، بانک‌هایی هستند که تسهیلات را پرداخته و مشکلی هم نداشته اند. بانک ایران زمین یکی از بانکهاست که به نظر می‌رسد با مشتریان خود تعارفی نداشته و کارشناسان بانکی می‌گویند صورت مالی بانک ایران‌زمین نشان می‌دهد که در خصوص دریافت وثایق عملکرد مناسبی داشته است. تراز مالی بانک ایران زمین حکایت از آن دارد که بخش عمده وثایق این بانک در بخش تسهیلات اشخاص حقیقی شامل ملک، سپرده، اوراق و قرارداد‌های لازم الاجراست. در بخش تسهیلات حقوقی نیز پس از چک و سفته، بیشترین مبلغ وثایق دریافتی مربوط به املاک و سپرده است؛ بنابراین نکته قابل ذکر است که بانک ایران زمین در همه این موارد اشاره شده کاهش را تجربه کرده و ریسک خود را در خصوص مطالبات کاهش دهد. در حقیقت، وضعیت بانک ایران زمین در حال بهبود مستر است.